Czym jest VPN?

VPN to temat, którego popularność stale rośnie, dlatego postanowiłem go przybliżyć (sobie i Wam 🙂 ).

VPN to po angielsku Wirtualna Sieć Prywatna. W bardzo dużym skrócie ruch z Twojego urządzenia jest zaszyfrowany i kierowany do serwera dostawcy VPN, gdzie w odszyfrowanej formie jest dalej kierowany do internetu. Bardzo utrudnia to uzyskanie dostępu do Twoich danych, uniemożliwia śledzenie Twojej aktywności w sieci i pozwala na anonimowe przeglądanie internetu z pominięciem ograniczeń geolokacyjnych.

A dokładniej?

Jak dane są przesyłane bez VPN?

Wpisując jakikolwiek adres do przeglądarki internetowej, najczęściej używasz domeny. Domena jest czytelną dla ludzi wersją adresu serwera, na którym znajduje się dana strona. Ty wpisujesz adres, np. google.pl, a adres w sieci jest przetwarzany na numer IP, np. 64.233.160.0.

Bez Wirtualnej Sieci Prywatnej wszystkie dane (między innymi adres IP, adres witryny, którą chcesz odwiedzić, dane logowania) są przesyłane przez serwer Twojego dostawcy internetowego (który ma dostęp do tych danych i może śledzić Twoją aktywność lub nawet sprzedawać te dane innym firmom).

Dalej dane są przesyłane do serwera, który przetwarza zapytanie (czyli to, czego chcemy od danej strony uzyskać) i przesyła odpowiedź do Twojego urządzenia.

Jak dane są przesyłane z użyciem VPN?

Gdy wpiszesz adres google.pl, używając jednocześnie w tym czasie VPN-u dane z Twojego komputera, Twoje dane nadal przechodzą prez serwer Twojego dostawcy usług internetowych, ale robią to w zaszyfrowanej formie. W tej formie docierają do serwera Twojego dostawcy VPN (a więc pomiędzy Twoim komputerem a serwerem dostawcy VPN tworzony jest zaszyfrowany tunel) i dopiero wtedy są publicznie przesyłane do serwera, który przesyła odpowiedź do serwera VPN, a ten znów szyfruje dane (wracają do tunelu) i wtedy przesyła je do Twojego urządzenia.

Jakie to daje korzyści?

Enkrypcja

Większość dostawców VPN gwaratnuje wysoki poziom szyfrowania. Oznacza to, że szansa na dostanie się do Twoich danych jest bardzo niska, praktycznie bliska zeru. Dzięki temu można w bezpieczny sposób korzystać np. z bankowości elektronicznej, będąc podłączonym do otwartego hotspotu WiFi (np. sieci w restauracji czy szpitalu).

Prywatność

Dzięki temu, że dane przechodzą przez serwer dostawcy w postaci zaszyfrowanej, nie ma on informacji na temat naszej aktywności w sieci. To samo tyczy się dostawców przeróżnych usług – ich serwery będą odczytywały lokalizację serwera dostawcy VPN jako naszą i nie będą miały dostępu do informacji do tego, gdzie z nich korzystamy (oczywiście przy użyciu smartfonów dostawcy usług mają często dostęp także do innych danych, np. zbieranych za pomocą usługi lokalizacji z użyciem GPS-a).

Anonimowość

Jest rozszerzeniem poprzedniego punktu o prywatności. Niekiedy zdarza się, że organy publiczne zgłaszają się do dostawcy usług internetowych lub do dostawców usług świadczonych drogą elektroniczną z żądaniem wydania danych. Jest to unormowane prawnie, lecz dyskusja na temat granic prywatności w sieci jest sprawą otwartą. Stosowanie Wirtualnej Prywatnej Sieci może przyczynić się do zmniejszenia ilości informacji, jakie posiadają o Tobie przeróżne organizacje lub które mogą o Tobie uzyskać hakerzy.

Wielu dostawców VPN gwarantuje brak śledzenia aktywności użytkowników. Logi z ich serwerów są usuwane natychmiastowo i nawet w przypadku otrzymania żądania przedstawienia posiadanych danych nie ma możliwości ich przekazania, procesy te są automatyczne (ale warto przyglądać się ofertom przedstawianym przez dostawców VPN, aby mieć pewność, że taka polityka w ich firmie istnieje).

Przeciwnicy VPN zwracają uwagę na to, że może być ona wykorzystywana przez osoby mające złe zamiary do ukrywania swoich działań, z drugiej strony brak prywatności w sieci może być także przyczyną nadmiernej cenzury. VPN to narzędzie, z którego można korzystać w różny sposób, a kwestie regulacji tego użycia to temat na inny wpis, jeśli nie serię wpisów.

Jakie są wady VPN?

Używanie sieci VPN może wiązać się z pewnymi niedogodnościami, głównie związanymi z technicznymi sprawami.

Szybkość

Tworząc swój tunel, najczęściej wybieramy lokalizację serwera VPN, przez który będziemy chcieli się łączyć z internetem. Jeśli przykładowo wybierzemy serwer, który znajduje się w RPA, a następnie połączymy się ze stroną z Kanady, to nasze dane najpierw muszą dotrzeć do serwera w RPA, stamtąd zostać wysłane do Kanady, wracają do RPA i stamtąd dopiero są przesyłane do naszego urządzenia.

Gdybyśmy łączyli się jedynie z serwerem położonym w Kanadzie – przesył danych byłby szybszy.

Dodatkowo, serwery VPN mają swoją określoną wydajność. Może się zdarzyć tak, że w danym momencie obciążenie jest duże – wtedy także możemy odczuć spowolnienie przesyłu danych.

Legalność

Nie jest to problemem w Polsce, ale warto o tym pamiętać, wyjeżdżając za granicę. Są takie państwa, w których już sam fakt korzystania z usług dostawcy VPN może być traktowany jako przestępstwo i obłożony sankcjami.

Blokady

Niektóre strony czy usługi w internecie blokują ruch z serwerów, które wcześniej zostały rozpoznane jako należące do dostawcy VPN. Może się to niekiedy wiązać z dodatkowymi niedogodnościami.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że w tym wpisie w wystarczająco przejrzysty sposób przedstawiłem Ci podstawy działania Wirtualnych Sieci Prywatnych i że dzięki temu będziesz mógł świadomie podjąć decyzję, czy korzystanie z VPN jest Ci potrzebne.

Jeśli wpis Ci się spodobał, proszę Cię tylko o jedno. Podziel się nim z kimś, kto może takiej wiedzy potrzebować. Gdybyś znalazł lub znalazła jakiś błąd, napisz w komentarzu lub wyślij mi maila. Do następnego razu (lub wpisu 😉 ).